Durangoko inauteriak

Sentsazio zirraragarria

Amets gaiztoa

Nire gurasoek landa bat daukate Matienan eta Izurtzako frontoira askotan joaten garenez, ametsean biak nahasten ditut. 

Gaua da eta ohean nago. Bat-batean auto baten barruan agertzen naiz, horma bat agertzen da, frontoiko horma, eta oin hots batzuk entzuten ditut: tap, tap, tap... horma atzetik munstro berde iguingarri bat agertzen da. Ni autoaren aulki baten azpian gordetzen saiatzen naiz, baina munstroa hurbiltzen hasten da. Harrapatzen saiatzen den momentuan,... esnatu egiten naiz, eta dena gezurrezkoa dela ohartzen naiz.

Ezti Unzueta talde urdina 3.Zikloa 

Durangoko inauteriak 

Inauterietako asteartean, lekuko guztien arabera, Durangoko

karnabalen egun nagusia izaten zen. Egun honetan goizean estudiantinak irtetzen ziren. Oso ezaguna zen egun horretan irtetzen zen konpartsa "Surrandien konpartsa".

Surrandiak kalez kale arineketan ibiltzen ziren jendea beldurtzen. Oinetan abarkak, mahoizko prakak, alkondara, gerrian zintzarriak eta aurpegian sudur handiko maskara edo kareta bat eramaten zuten. 

Eskuan txaleko zahar bat eramaten zuten eta kaletik zebiltzan ume eta emakumeak txaleko honekin jotzen zituzten. Putzuetan salto eginez inguruan zeuden guztiak busti egiten zituzten. Bihurrukeriak egiten pasatzen zuten eguna.

Hala ere, Andra Mariko elizpea errespetatzen zuten eta bertan gordetzen zirenak lasai uzten zituzten.

Bertsoa

Inauteriak

Hemen gaude gu,

eskolan,

Inauteri egunean,

mozorroak,

jansten ditugu,

eta dantzatzera goaz.

Otsailaren 13a

egun liluragarria,

dantza eta gero,

txokolatea,

eta lagunen barreak.

Kalera goaz,

lagunekin,

ondo pasatzen mozorroekin,

larunbatean

berriro gaude

mozorroekin soinean.

Maider G, Iraia I, Leire M, Bittor S, Eghosa N, Unai I, 

Talde zuria ezkia gela 3.zikloa

DROGAK

Bazen behin Suhar izeneko mutiko bat. 4 urte zituen eta bere gurasoei karamelo bat eskatzen zionean haiek ematen zioten. 10 urte egin zituenean hoe elatiko bat eskatzen bazuen bere guraoek ezin zioten ezetz esan bere umeak dena aukitea nahi zutelako eta horrela ezkatzen zuen dena ematen zioten. Mugikor bat, txakurrak, play stationa , wiia... eskatzen zituen. Suharrek 18 urte egin zituen eta gidatzeko karneta atera nahi zuen eta orduan ere baimena eman zioten. Gidatzeko karneta lortu ondoren hondartzara joan zen. Bera baino nagusiagoak ziren kuadrilla bateko mutil bat erretzen egon zen. Etxera heldu zenean bere amari tabako kutxa bat eskatu zion probatzeko. Bere amak ezetz esan nahi zion baina bestela Suharrek ez zion berba gehiago egingo eta orduan baietz esan zion. Probatu egin zuen eta asko gustatu zitzaion, orduan bere amak paquete gehiago erosi ziizkion. Egun batean bera joan zen tabakoa erosten eta balda batean DROGAK jartzen zuen. Suharrek atentzio gustia jarri zuen balda horretan. Probatzeko Mariguana hartu zuen. Asko gustatu zitzionezberriro bueltatu zen dendara baina orain mariguana edo tabakoa hartu barik kokaina hartu zuen. Horrela jaurraitu zuen droga denak probatu arte. Denak asko gustatu zitzizkion . Drogadikto bat bihurtu zen eta geroz eta gero eta gehiago.Bere osasuna geroz eta txartoago zegoen. 30 urte eggin zituenean gaixotasun bat sartu zitzaion. Handik gutxira hil egin zen eta bere aita eta ama damutu egin ziren Suharreri bizitzan dena uzteaz.

THE EAND !!!!

AITONA KAXIMIRO

Bazen behin ume bat, Anje deitzen zena, bere familiarekin irteera bat egin zuena. Bidean autoa lokatzetan ataskatu zen eta bere amak eta bere aitak umeari bultz egiteko esan zioten. Atera zenean gurasoak semea baso zakonean utzi zuten  eta semea negarrez eta negarrez  jarri zen. Halako batean bere aitona zuahitzetatik agertu zen eta  Anje oso posik jarri zen. Aitona Kaximirok bere etxera eraman zuen eta Anjeri halako batean txondor bat egitea bururatu zitzaion eta aitonak baietz esan zion.                                                                                                                                                                                                                                                      

Bi egun geroago txondorra erdi egina zegoen. Aitona bedar batzuk biltzera joan zen ibaira eta halako batean ibaira jauzi eta ito egin zen. Anje triste jarri zen eta lau egun geroago, abenduak 24, gaua heldu zen. Anjek Olentzerori ikatz mordoa eskatu zion txondorrerako eta Olentzerok esandakoa bete zuen.

Anje hurrengo goizean ate aurrera joan zen eta hor zegoen ikatz zakukada.  Olentzeroren etxera joan zen oparia  eskertzeko eta han zegoen Olentzero  berari itzaroten . Anje heldu zenean Olentzeroren etxean ea bizi ahal den eskatu zion eta hark baietz esan zion.

Hortik urrera Anje eta Olentzero txondorra egiten hasi ziren eta hurrengo egunerako amaituta zegoen, Orduan urte osorako ikatza eduki zuten. Hurrengo gabonetan Olentzerori lagundu zion opariak egiten beste ume batzuei emateko. Hortik aurrera oso pozik bizi ziren.

MARTXEL AZKORBEBEITIA LARRAÑAGA

Xixili eta Imanolen amodia

Bazen behin neska bat Xixili deitzen zena. Oso harroa zen eta instituko mutilik guapoenarekin maiteminduta zegoen. Imanol deitzen zen mutila. Bistaz ezagutzen zuen soilik. Xixili ile horia zen eta Imanol, berriz, ile marroia zuen. Xixili oso harroa zen lagunekin eta gehien bat Imanol ikusten zuenean. Bere amets asko Imanoli buruz ziren. Egun batean lagunei  esan zien ea nola esan ziezaiokeen Imanoli berekin irten nahi zuela. Lagunek ideia asko  eman zizkioten Xixiliri. Xixili saiatu egin zen askotan, baina ez zuen lortu. Bere kabuz Imanoli motxilan orritxo bat sartu zion hau esanez:

“Mutil, maitea, zure neska sekretua naiz. Gaur, mesedez, etorri eliza atzera bostetan. Musu bat. Maite zaitut.”

Imanolek irakurritakoan harrituta gelditu zen. Bostak heldu ziren eta Xixili han zegoen zain. Bat-batean Imanol agertu zen eta Xixili asko poztu zen. Segituan esan zuen Imonolek:

-Zu al zara nire neska? 

-Bai, neu naiz.

-Nola deitzen zara?

-Xixili eta zu?

-Imanol.

-Jezarri hemen, mesedez.

-Zer nahi duzu, Xixili?

-Zutaz maiteminduta nago.

-Baita ni ere.

-Muxu txiki bat emango didazu, Imanol?

-Bai, bat bakarrik, gero joan behar naiz eta.

-Ondo da.

Orduan muxu bat eman zioten elkarri eta Imanol joan egin zen. Xixili oso pozik zegoen eta beste muxu bat nahi zuen.

Hurrengo eguna heldu zen eta beste orritxo bat sartu zion, baina oraingoan parkean gelditu ziren arratsaldeko zazpietan.

Zazpietan puntuan elkartu ziren biak eta banku batean eseri ziren. Eskua eman, eta muxu luzea eman zuten. Hortik aurrera bikote izan ziren eta urteak joan, urteak etorri nagusiagoak egin ziren, baina inoz ez ziren banandu gaztetako muxu guztiengatik. 

UNAX JAUREGI ARKARAZO 

Descripción: Mañaria

Es un pueblo pequeño. En Mañaria hay muchos jardines y montes famosos: Mugarra, Eskubaratz,     Untzilaitz... Hay muchos caseríos y pocos pisos. El río es largo y está lleno de peces: truchas y escallos. En los montes hay muchos pinos y también robles, encinas, hayas... 

En Mañaria hay tres canteras de cemento y arena y fábricas que construyen máquinas para otras fábricas.También hay un frontón y al lado del frontón, está la plaza. En la plaza hay una guardería, unos columpios y un kiosko de música. Al lado de la plaza, está el aparcamiento.

En todo Mañaria hay cuatro bares, y en tres de ellos, dan de comer. Por el pueblo pasa el autobús que va a Vitoria. También  hay una iglesia muy grande.

Tenemos muchos sitios para aparcar pero sólo hay un parking.

En Mañaria hay cuatro fuentes y cinco puentes. El ayuntamiento es pequeño y tenemos un grupo de baile. Al lado de la plaza hay una casa abandonada. A mi me gusta mi pueblo.

 Aingeru Bernaola, 3.zikloa, Hagina gela.      

Ipuina: Txakurra paradisua 

 Behin batean Nieve Sol hotelean, txakur pila zegoen.

 Egun hartan txakurrak oso ondo pasatzen ari ziren, hoteletik irten eta eskiatzera joaten ziren.

 Hotelean igerileku pribatua zegoen eta txakurrek ere bainua hartzen zuten sarri.

 Bat batean, igerilekura joan ziren bainu bat hartzera eta hain garbi geratu zirenez, beraien usaina  galdu  zuten. Txakur guztiak buztanez konfunditu ziren.

 Hortik aurrera txakurrak batak besteen ipurdia usaintzen die ea bere buztana den ala ez den jakiteko.

 Hurrengo egunean, berriro joan ziren bainu bat hartzera, baina ez zuten inoiz bere buztanak aurkitzen  Gaur egun ere horrela jarraitzen dute munduko txakurrak, beti besteen ipurdia usaintzen bere buztana  den ala ez den jakiteko.           

 Eneko Hernandez, talde laranja, 3.zikloa.

Gai gogokoena

                                                                       INURRIAK

Inurria formizidoen familiako insektua da.
12.000 espezie baino gehiago daude. Inurriak
.
antena, sei hanka, gerri estua eta eskalatzen
laguntzen dion atzapar kakotu batzuk ditu.

Buruan zentzumen organo ugari ditu. Inurriak ikusmen urria edo
kaskarra dute.
Antenak, substantzia kimikoak, haize-lasterrak eta bibrazioak
detektatu ahal izateko laguntza ematen diote. Bi baraila  sendo
ditu.

Inurri gehienak gorriak edo beltzak dira, baina beste koloretako
inurriak ere badaude.
Inurriak insektu hiperzozialak dira, eta leku askotan egin ahal dute beren inurritegiak.
Han, erregina bat dago (Edo gehiago).
Lurrean, mila bilio eta hamar mila bilioi artekoa da. Inurriek beren gorputza baino hiru aldiz astunagoak diren objetuak har, edota
garraiatu, dezakete.
     Jaione Díez
 Talde morea 3. zikloa




                                                                                                 

Hieroglifikoa

Zein animalia da?

June Dávila 2. zikloa(larrosa)

Erlijioak

Ni Erki naiz, Indiako herrixka batean bizi naiz, Kerlin-en. Ni eta nire familia Hinduismoan sinesten dugu. India gudan dago,Hinduismoa eta Budismoaren artean dago guda. oso txarto pasatzen ari naiz. Armairu barruan idazten ari naiz. Beldur handia dut. Egunero sortzen dut nire egun inajinarioa. Gaur nire nebagaz haserretu egin naiz. Nire auzokoak egunero ogi apurrak ekartzen dizkidate. Armairua zabaltzen denean susto galantak hartzen ditut. Pertsona guztiak daude armekin: pistolak, metraileta...

Buddismoa Indian sortu zen. Orain Buddista oso gutxi daude Indian, Txinan, Japonian, Korean, Tibeten, Nepalen, Sri Lankan...Buddismoan sinesten dute. Kristauentzat bezala Jesus, han Budda da heuren jainkoa.

Hinduismoa erlijio bat da,munduko zaharrenetarikoa.

Jainko asko daude.

Nire familia Hinduismoaren alde dago,ni ez nago inoren alde.

Bakoitzak bere erabakiak ditu,eta ez da borrokatu behar

dena lortzeko. Gaur nire auzokoak ogi apurrak ekartzean irten naitekela esan didate. Armairutik irten naiz eta dena lasai lasai dago, urteak eta urteak pasatu dira armairu barruan nengoela.

Nire lagun bat topatu dut erdi hilda zegoena eta nire gurasoak non dauden galdetu diot. Esan dit kobazulo batean daudela. Erlijioari buruz hitz egiten gaudela, nire gurasoek esan didate azkenean bakoitzak bere erabakiak hartzen dituela eta bakoitzak bere erlijioan sinesten duela.

Elena Zarrabeitia

Izotzezko mundu fantastikoetan barrena

Hotz handia egiten duen herrialdetan, izotzezko eskulurak egiten dituzte kalean, eta jaialdiak antolatzen dituzte, jendeak ikusteko. Gaur egun, Sapporon (Japonia) eta Harbin herrian (Txina) dira izotzezko jaialdirik ezagunenak. Holako jaialdiak beste leku batzuetan aurkitu dezakeguz: Suedian, Herberehetan, Kanadan, Norbegian, Alaskan eta beste herrialde batzuetan. 

Harhin (Txina) 

Izotz eta elurrezko jaialdirik ezagunena eta zaharrena da. Itelongjialen bizi zen ehiztari eta arrantzaleak sortu zuten, 1.600. urtean inguru. 2.007-ko edizioan, munduko eskulturari handiena sortu zuten. 250 m luzeera eta 13.000 m kubiko zituen, eta Guiness liburuan atera zen. Normalean urtarrilaren 5-an hazten da eta otsailarararte iraunten du. Klima egokia bada lehenengo hazi eta beranduago bukatzen da. Sortzen dituzten eskulturak, ikusgarriak eta zoragarriak dira. Gainera izotzen eginda daudenez, eguzkiak jotzen duenean hainbat kolore agertzen dira. 

Sapporo (Japonia) 

Japonian duela 70 urte hazi ziren izotzezko eskulturak egiten. Ikasle talde bat izan zen ohitura hau hartu zuena, eta gaur egun, Sapporoko jaialdiak, mundukoko bigarren jaialdirik garrantzitsuena da, Harbirekoaren atzetik eskulturak astebetez ikus daitezke, otsailean. Sapporoko jaialdia Japoniakojaialdi garrantzi tsuenetako bat da. 2012-ko edizioan, 2.000.000 bisitari eduki zituen, gehienak Japoniarrak. Eskulturak gozatzeko lekrik onena Otori parkeko dorrea da.

Errrusia

Lehengo izotzezko jauregia, Errusiako Ana enperatrizaren eskariz egin zen, 1740-an, eta Piotr Erpkinek diseinatu zuen. Ordutik, izotzezko herriak egiten dituzte Erruasian. San Petesburgoko Anaren izotzezko jauregiaren erreplika egin zuten, 2000. urtean San Petesburgoko Hondar eta izotzezko lehen edizioan.

Olerkia

Nire dordokatxoa 

                                                         

 Nire dortoka maitea

 asko maite zaitut,

 nire dordoka maitea 

 maskota hoberena zaitut.

 Beti lo

 beti begiak izten

 ni zuregana hurbiltzean 

 esnatzen zarenean,

 pozik jartzen zarela konturatzean,

 ni ere pozik jartzen naiz.

Zu erostean 

txiki-txikia zinen,

orain zuri begiratzean 

asko handitu zarela

konturatzen naiz 

                                                                            

Nire dordokatxoa 

nire maskotatxoa!

                                 

                              

                                              

KIROL PROBETAN MENDIA ZAINTZEKO DEIALDIA EGIN DUTE MENDIZALEEK

Azken urteetan mendian kirol proboka asko egiten dira: mendi martzak, lasterketak....
Mendian kirola egiten diren probetan ibilbideak markatzeko plastikoak erabiltzen dituzte eta gero ez dituzte batzen.Mendizale batzuk, media zaintzeko deia egin dute.Mugarran hainbat plastiko aurkitu dira eta oizen ere bai  hori dela eta orain ez dute itziko martxak egiten batzuen utzikeriagatik eta lotzagarria da mendia dauden plastiko kopurua. Iurretako martxan plastiko asko bildu dira eta zaldaikoak hartzen saiatzen dira eiprai asko ere aurkitu dute.

Beñat Garrido 3.Zikloa Talde (Berdea) 

PALMONDOA

JATORRIA: Californiako hegoaldean.

 ENBORRA: Lodia eta marroi kolorekoa. Ertz edo markak izan ditzake edota hostoen hondakin eta hariz estalita egon daiteke.

 HOSTOAK: Berde ilun kolorekoa dira, oso zabalak eta bere foliolo guztiak puntu beretik irtetzen dira eta han luze bezalako puntuetan bukatzen dira.

 DESKRIBAPENA: Oso azkar hasten den zuhaitza da eta 23-30 metroko luzeera har dezake. Bere frutua 0,6cm-ko inguruko borobil formakoak dira. 




 Irati,Unax, Ariane, Benji, Xabier eta Yera 2.ZIKLOA Talde (Larrosa)